عمان امروز_ بیاشتهایی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از اضطراب و افسردگی گرفته تا کمبود مواد مغذی در بدن. افرادی که به دلیل استرس یا افسردگی تمایل به خوردن غذا ندارند، میتوانند با مراجعه به روانشناس، دوری از محیطهای اضطرابآور و حفظ آرامش، وضعیت خود را بهبود دهند. در عین حال، کسانی که به صورت جسمی اشتهای کمی دارند، بهتر است ابتدا کمبودهای تغذیهای خود را بررسی کنند. کمبود ویتامینهای گروه B، آهن و روی میتواند باعث کاهش اشتها شود. در صورت وجود کمخونی فقرآهن، مصرف خودسرانه مکمل آهن توصیه نمیشود؛ زیرا آهن بیش از حد مورد نیاز بدن میتواند عوارضی مانند افزایش ریسک بیماریهای قلبی و سرطان ایجاد کند. با این حال، مصرف روزانه یک مولتیویتامین بعد از صبحانه معمولاً باعث افزایش اشتها میشود.
برای جبران بیاشتهایی و افزایش وزن، بهتر است مواد غذایی پرکالری و مغذی انتخاب شوند. بسیاری از افراد کموزن نمیتوانند حجم زیاد غذا را در یک وعده مصرف کنند؛ بنابراین بهتر است غذاهایی را انتخاب کنند که حجم کم اما انرژی و مواد مغذی بالایی دارند. حبوبات، مغزها، لبنیات، گوشت، غذاهای دریایی و روغن زیتون از بهترین گزینهها هستند.
در کنار انتخاب مواد غذایی مناسب، افزایش تعداد وعدههای غذایی نیز مؤثر است. اگر نمیتوانید یک وعده کامل مصرف کنید، کالری لازم را در چند وعده کوچک با فواصل کوتاه جبران کنید. هیچکدام از وعدههای غذایی را حذف نکنید و در صورت امکان حجم مواد غذایی در هر وعده را کمی افزایش دهید.
استفاده از مکملهای سالم و بیخطر نیز میتواند به افزایش وزن کمک کند. محصولاتی مانند انشور (Ensure)، لیدیمیل و گینآپ (Gain Up) را میتوان در یک لیوان شیر پرچرب به عنوان میانوعده مصرف کرد، اما نباید جایگزین وعدههای اصلی شوند. در کودکان، مکمل مشابه Pediasure کاربرد دارد. این ترکیبات در حجم کم انرژی بیشتری تأمین میکنند و یک لیوان از این مکملها در شیر پرچرب میتواند حدود ۵۰۰ کیلوکالری به انرژی روزانه اضافه کند. قبل از استفاده از هر نوع مکمل غذایی، مشورت با متخصص تغذیه ضروری است، زیرا برخی مکملها حاوی ترکیبات مضر مانند کورتون هستند که افزایش وزن موقت ایجاد کرده اما عوارضی مثل فشار خون بالا، پوکی استخوان و افزایش چربی خون دارند.
در کنار افزایش کالری، فراموش نکنید درشتمغذیها را در برنامه غذایی خود بگنجانید. مواد نشاستهای مانند برنج، پاستا، سیبزمینی و ذرت شیرین انرژی بالایی دارند و بهتر است در یکی از وعدههای غذایی استفاده شوند. ۱۰۰ گرم برنج حدود ۳۸۰ کیلوکالری انرژی دارد، در حالی که همین مقدار سبزی خام تنها ۲۵ کیلوکالری تأمین میکند. پاستا نیز گزینهای مناسب است زیرا راحتتر خورده میشود. برای افزایش کالری، میتوان غذاها را کمی چربتر کرد و از روغن زیتون یا مارگارین فاقد چربی ترانس استفاده نمود. مصرف پروتئین کافی از طریق لبنیات، گوشت، حبوبات و غذاهای دریایی نیز ضروری است.
انجام ورزشهای استقامتی و بدنسازی نیز برای افزایش وزن مفید است. این تمرینات باعث افزایش توده عضلانی میشوند و سوخت و ساز بدن را بهینه میکنند. برای بهرهوری بیشتر، بهتر است پس از ورزش یک وعده غذایی مصرف شود تا کالری دریافتی به عضله تبدیل شده و نه چربی، و روند افزایش وزن سالم و متعادل باشد.