عمان امروز_ عبارت pH که مخفف power of hydrogen یا potential of hydrogen به معنی «قدرت یا پتانسیل هیدروژن» است، شاخصی برای سنجش میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول‌ها محسوب می‌شود. این عدد بین ۰ تا ۱۴ متغیر است؛ عدد ۷ حالت خنثی دارد، مقادیر پایین‌تر از آن نشان‌دهنده خاصیت اسیدی (مثل آب‌لیمو با pH حدود ۲ تا ۳) و مقادیر بالاتر از آن بیانگر خاصیت قلیایی هستند.
اما pH چه نقشی در سلامت پوست دارد؟
پوست انسان به‌طور طبیعی دارای لایه‌ای محافظ به نام «پوشش اسیدی» است که از ترکیب سبوم، سلول‌های مرده، آنزیم‌ها، عرق و لیپیدها تشکیل می‌شود. این لایه مانند سپری از پوست در برابر آلودگی، باکتری، قارچ و عوامل محیطی محافظت می‌کند. pH طبیعی پوست معمولاً بین ۴.۵ تا ۵.۵ و به‌طور میانگین ۴.۷ است. این محیط اسیدی به حفظ رطوبت، لطافت و شادابی پوست کمک می‌کند. هرگونه تغییر در این تعادل، چه به سمت اسیدی‌تر شدن و چه قلیایی‌تر شدن، می‌تواند باعث بروز مشکلات پوستی شود.
زمانی‌که پوست بیش از حد قلیایی شود (یعنی pH آن بالا رود)، چربی طبیعی از بین می‌رود و در نتیجه پوست خشک، زبر و پوسته‌پوسته می‌شود. از سوی دیگر، اگر پوست بیش از حد اسیدی شود، ترشح چربی افزایش یافته و احتمال ایجاد آکنه و تحریک‌پذیری بالا می‌رود. بنابراین حفظ تعادل pH یکی از مهم‌ترین عوامل در سلامت و زیبایی پوست است.
تأثیر شوینده‌ها بر pH پوست
پاک‌کننده‌ها معمولاً حاوی سورفکتانت‌هایی هستند که چربی و آلودگی را از سطح پوست پاک می‌کنند، اما استفاده مداوم از شوینده‌هایی با pH خیلی بالا (بیش از ۷) یا خیلی پایین (زیر ۳) می‌تواند لایه محافظ پوست را تخریب کند. در نتیجه، پوست مستعد خشکی، التهاب، حساسیت یا حتی پیری زودرس می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود از شوینده‌هایی با pH نزدیک به پوست (حدود ۵ تا ۵.۵) استفاده کنید تا تعادل طبیعی آن حفظ شود.
اگر پوست شما معمولی است، احتمالاً می‌توانید شوینده‌هایی با pH کمی بالاتر را تحمل کنید، البته بهتر است پس از شستشو از تونرهای تنظیم‌کننده pH استفاده شود تا تعادل پوست بازیابی شود. برای پوست‌های حساس، خشک، چرب یا آکنه‌ای، بهترین گزینه شوینده‌هایی با pH بین ۴ تا ۶.۵ هستند.
چرا نباید از صابون معمولی برای صورت استفاده کرد؟
صابون‌های سنتی خاصیت قلیایی بالایی دارند (حدود pH ۹) و برای پوست صورت که محیطی اسیدی دارد، مناسب نیستند. استفاده از صابون می‌تواند باعث از بین رفتن رطوبت طبیعی پوست، خشکی، چین‌وچروک و پیری زودرس شود. البته برخی صابون‌های طبی که توسط پزشک تجویز می‌شوند، با ساختار متفاوت و pH متعادل‌تری ساخته شده‌اند و با پوست صورت سازگارند.
پن صورت؛ جایگزینی مناسب برای صابون
برخلاف ظاهر مشابه، پن صورت صابون نیست. پن‌ها پاک‌کننده‌هایی ملایم با pH نزدیک به پوست (حدود ۶) هستند که ضمن پاک‌سازی مؤثر، تعادل طبیعی پوست را حفظ می‌کنند. استفاده از پن مخصوصاً زمانی مفید است که احساس کنید پوستتان دچار عدم تعادل pH شده است.
در نهایت، هدف از شستشوی پوست فقط پاکیزگی نیست، بلکه باید مراقب باشید این فرآیند باعث از بین رفتن سد محافظ طبیعی پوست نشود. انتخاب شوینده‌ای با pH مناسب و استفاده از تونر متعادل‌کننده، می‌تواند سلامت، لطافت و شادابی پوست شما را حفظ کند.