عمان امروز_ تاریخچه پیاز: پیاز یکی از قدیمیترین گیاهان زراعی جهان است که هزاران سال پیش برای طعم دادن به غذاها و مصارف درمانی استفاده میشد. منشأ آن به آسیای مرکزی و جنوب آسیا بازمیگردد. در یونان باستان، افراد کمدرآمد از پیاز به عنوان جایگزینی ارزان برای سبزیجات گرانقیمت بهره میبردند. پیش از میلاد مسیح، پیاز به طور گسترده مصرف میشد و هنوز هم میتوان بر دیوارهای اهرام مصر نقوش و نام آن را مشاهده کرد که نشاندهنده اهمیت فراوان این گیاه برای مصریان باستان است.
مشخصات گیاهشناسی: پیاز یک گیاه دو ساله است و برگهای آن توخالی و استوانهای شکل هستند. ساقه آن نیز استوانهای و توخالی بوده و میتواند تا ارتفاع یک متر رشد کند. گلهای پیاز معمولاً سفید یا بنفش هستند و در انتهای ساقه به صورت خوشهای دیده میشوند. این گیاه دارای غده زیرزمینی است و از خانواده لالههاست. نام علمی آن Allium cepa میباشد.
ترکیبات شیمیایی: پیاز سرشار از ترکیبات گوگردی، قند، کلسیم، سدیم، پتاسیم، ید، سیلیس، آهن، فسفر، فلاونوئید و ویتامینهای A، B و C است. وجود فلاونوئید در پیاز میتواند تا ۲۰٪ خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد و بسیاری از باکتریها را از بین ببرد. مصرف آن در فصول سرد و هنگام سرماخوردگی بسیار مفید است. ترکیبات شیمیایی پیاز در ۱۰۰ گرم ماده خام شامل گوگرد، قند، مواد معدنی و ویتامینها است.
خواص درمانی و نکات جالب درباره پیاز: پیاز دارای انسولین گیاهی است و میتواند قند خون را کاهش دهد؛ مصرف روزانه آن برای بیماران دیابتی مفید است. مالیدن آب پیاز روی پوست، از ایجاد لکهها جلوگیری کرده و جوشهای زیرپوستی را کاهش میدهد. برای راحتتر پوست کندن پیاز و جلوگیری از سوزش چشم، قبل از پوست کندن آن را در آب قرار دهید. پیازهای شیرین نرمتر و آبدارترند و چشم را کمتر میسوزانند. ماسک پیاز روی پوست، خونرسانی را افزایش داده و باعث روشن و درخشان شدن پوست میشود. برای هضم آسانتر پیاز، مقداری شکر روی آن بپاشید تا معده حساس بتواند آن را راحتتر مصرف کند. پوست پیاز برای درمان اسهال کاربرد دارد. نوشیدن آب پیاز جوشیده، سرفه را تسکین میدهد. اگر پشه یا زنبور شما را گزید، برش پیاز را روی محل قرار دهید تا درد و خارش کاهش یابد. پماد تهیه شده از تخم پیاز، در کاهش ریزش مو مؤثر است. چند قطره سرکه روی پیاز میتواند از خونریزی بینی جلوگیری کند. پیاز بوهای نامطبوع روغنهای مایع را کاهش میدهد؛ بنابراین هنگام سرخ کردن در روغن بدبو، بهتر است ابتدا پیاز را اضافه کنید. برای درمان اسهال نوزادان، سه بار پیاز را خرد کرده و در یک لیتر آب جوش به مدت ۲ ساعت دم کنید و کمکم به کودک بدهید. برای رفع گرفتگی بینی در سرماخوردگی، دو ورقه نازک پیاز در سوراخهای بینی قرار دهید و چند دقیقه نفس عمیق بکشید. قرار دادن برشهای پیاز در نقاط مختلف خانه، از شیوع بیماری سرماخوردگی جلوگیری میکند. در گذشته، برای نوشتن با مرکب نامرئی، از آب پیاز استفاده میشد. پیاز نصف شده، شیشهها و تیغههای زنگزده را پاک میکند. برای رفع خارش چشم، میتوان چند قطره آب پیاز در چشم ریخت.
بو و اثر اشکآوری: پیاز در حالت طبیعی بو ندارد، اما خرد شدن یا جویده شدن آن باعث آزاد شدن ترکیبات گوگردی فرار شده و بوی تند ایجاد میشود. به همین دلیل، پیاز پخته طعم ملایمتری دارد. پیازهای مناطق مرطوب گوگرد کمتری دارند و اگر برای مدت طولانی ذخیره شوند، مواد گوگردی تندتر شده و اثرات مختلف از جمله اشکآوری را نشان میدهند. برای کاهش بوی پیاز بعد از مصرف، میتوان گردو، باقلا، چای خشک یا نعناع خشک جوید.
نگهداری پیاز: بهترین مکان برای نگهداری پیاز، سردخانه است تا از تغییرات و آلودگیهای ویروسی، باکتریایی و قارچی محافظت شود. قرار دادن پیاز در محیط گرم باعث سبز شدن، ساقه زدن و کاهش وزن آن میشود. همچنین، سبد پیاز را از سیبزمینی جدا نگه دارید تا رطوبت و گاز اتیلن سیبزمینی باعث فساد سریعتر آن نشود.